İsmayıl Ömərov: “Bun­dan son­ra­kı öm­rüm də te­le­vi­zi­ya ilə bağ­lı ola­caq” - Müsahibə

“Heç kim AzTV ilə rə­qa­bə­tə gir­mək is­tə­mə­di, am­ma biz gir­dik”


"Düz da­nı­şa­nı al­qış­la­yı­ram, ya­lan da­nı­şa­nı pis­lə­yi­rəm"


Bu müsahibə 2008-ci ilin prezident seçkisi ərəfəsində dərc olunmalıydı. İTV-nin o vaxtkı sədri İsmayıl Ömərovla görüşəndə artıq seçki bitmişdi, Mərkəzi Seçki Komissiyası nəticələri elan etmişdi. Qalırdı Konstitusiya Məhkəməsinin rəyi.

İsmayıl Ömərovla ilk dəfəydi görüşürdüm. Telefon açıb, ondan “Ədalət” qəzeti üşün müsahibə istədim. Anında razılaşdı. Kabinetində görüşdük.

Müsahibəni aldım, birlikdə şəkillər çəkdirdik. Müsahibəni yazsam da birlikdə qəzetdə görünə bilmədik. Müsahibə dərc olunmadı...

Həmin gün qəzetin şənbə sayının orta səhifəsi “Ədalətdə ədalətdən danışaq” rubrikasına həsrət qaldı. Cümə günü idi. Artıq Konstitusiya Məhkəməsi seçkinin nəticəsini elan etmişdi. Şənbə gününün mətbuatı bu hadisədən geninə-boluna yazacaqdı.

Bir gün əvvəl isə İTV-nin departament rəisi Anar Yisifoğlu telefon açıb müsahibəni istəmişdi. Göndərdim. İsmayıl müəllim oxuyub bəyəndi – üslub da xoşuna gəlmişdi. Hər halda həmkarım Anar belə dedi. Rəhbərin xahişini də çatdırdı:

“Müsahibə bu həftə qalsın”.

Gələn həftədə keçən həftəyə oxşadı. Sonrakı bütün həftələr əkiz oldu. Beləliklə İsmayıl Ömərovun müsahibəsi dərc edilmədən arxivimdə qaldı.

Kitabıma salmağı düşünürdüm, deyəsən heç vaxt kitabım olmayacaq, ona görə “AZERFAX”ı seçdim.

Bu da həmin müsahibə:

- Hər qu­rum ya­ra­nan­dan son­ra təd­ri­cən in­ki­şaf edir. Üç il ər­zin­də İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya han­sı is­ti­qa­mət­də da­ha çox in­ki­şa­fa na­il olub: tex­ni­ki ba­za­sı­nı tək­mil­ləş­di­rib, jur­na­list pe­şə­kar­lı­ğı­nı ar­tı­rıb, yox­sa çox­lu pul qa­za­nı­b?

(Bu su­al İs­ma­yıl mü­əl­li­min qə­bul ota­ğın­da ağ­lı­ma gəl­di. İTV-nin əmək­daş­la­rı­nın ək­sə­riy­yə­ti ilə müx­tə­lif qə­zet­lər­də bir yer­də iş­lə­mi­şik. Əmə­yi­mi­zin mü­qa­bi­lin­də qa­zan­dı­ğı­mız pul heç qa­ne et­mə­yib bi­zi. Hə­mi­şə na­ra­zı­lıq, hə­mi­şə gi­ley...

Bi­na­ya da­xil olan­da həm­kar­la­rım­la üz-üzə gəl­mə­səy­dim, baş­qa su­al­la baş­la­ya­caq­dım. Bi­li­rəm, sua­lı­mın ilk iki his­sə­si­ni ver­mə­mək də olar­dı. Əs­lin­də mən ta­ma­şa­çı he­sab olu­nu­ram. De­mə­li, tex­ni­ki ba­za və jur­na­list pe­şə­kar­lı­ğı­nın sə­viy­yə­si­ni gör­mə­li və hiss et­mə­li­yəm. Am­ma İTV-nin di­rek­to­ru bu ger­çək­li­yi xa­tır­lat­ma­dı. Səbr­lə ca­vab ver­di.)

«Azər­bay­can te­le­vi­zi­ya­la­rı rek­lam qa­zan­maq üçün uğur­suz yol se­çib­lər»

- Bü­tün is­ti­qa­mət­lər bir-bi­ri ilə o qə­dər bağ­lı­dır ki, on­lar­dan han­sı­nın­sa zə­if ol­ma­sı ümu­mi in­ki­şa­fa tə­sir gös­tə­rir. İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya və Ra­dio Ya­yım­la­rı Şir­kə­ti­nin fəa­liy­yə­ti göz qa­ba­ğın­da­dır. Te­le­vi­zi­ya tə­rəq­qi­si­ni, in­ki­şa­fı­nı və fəa­liy­yət plan­la­rı­nı ta­ma­şa­çı­lar­la, ic­ti­ma­iy­yə­tin nü­ma­yən­də­lə­ri ilə bö­lü­şür. Mə­nə elə gə­lir ki, te­le­vi­zi­ya­nın in­ki­şa­fı üçün ön­cə kadr po­ten­sia­lı la­zım­dır. Hə­min kadr po­ten­sia­lı özü­nü yax­şı gös­tər­mək üçün güc­lü mad­di-tex­ni­ki ba­za­ya ma­lik ol­ma­lı­dır. Şir­kə­ti­miz qu­ru­lan­da da bu mə­qam­la­ra diq­qət ye­tir­miş­dik və te­le­vi­zi­ya he­yə­ti­nin qu­rul­ma­sın­da özü­nə gü­və­nən gənc­lə­rə xü­su­si şə­ra­it ya­rat­dı­ğı­mız da fakt­dır. İlk də­fə bi­zim te­le­vi­zi­ya əmək­daş­la­rı mü­sa­bi­qə yo­lu ilə seç­di. Za­man gös­tər­di ki, düz­gün üsul­dan ya­rar­lan­mı­şıq. Bir var inan­dı­ğın, ta­nı­dı­ğın, qə­lə­mi­nə ar­xa­yın ol­du­ğun adam­la­rı özün se­çə­sən, bi­ri də var çox­luq qiy­mət ver­sin. Tə­bii ki, çox­lu­ğun, da­ha doğ­ru­su, ya­ra­dı­lan ko­mis­si­ya­nın rə­yi fər­din rə­yin­dən da­ha ob­yek­tiv olar.

- Yə­ni və­ziy­yə­ti­niz­dən na­ra­zı de­yil­siz...

- Nə mad­di-tex­ni­ki ba­za­mız­dan, nə də kadr po­ten­sia­lı­mız­dan şi­ka­yət­lən­mə­yə haq­qı­mız var. Ki­fa­yət qə­dər sa­vad­lı kol­lek­tiv qu­ra bil­mi­şik. Azər­bay­can efi­rin­də öz dəs­ti-xət­ti, üs­lu­bu ilə se­çi­lən kadr­la­rı­mız var və bu, Azər­bay­can efi­rin­də çox yax­şı gös­tə­ri­ci­dir. Üç il ər­zin­də hə­min gənc­lər çox bö­yük təc­rü­bə top­la­yıb. Elə­lə­ri var idi ki, is­te­dad­lı və sə­riş­tə­li idi, la­kin təc­rü­bə qa­zan­ma­mış­dı. Biz nə­in­ki on­la­ra təc­rü­bə keç­dik, hət­ta on­la­rı qə­də­rin­dən ar­tıq yük­lə­dik. Sa­at­lar­la məşq keç­dik, on­la­rın tez ye­tiş­mə­yi­nə ça­lış­dıq.

Biz­nes sa­hə­sin­də isə de­mək olar ki, bu il fəa­liy­yə­tə baş­la­mı­şıq. Çün­ki te­le­vi­zi­ya döv­lət büd­cə­sin­dən ma­liy­yə­lə­şir və tə­rəq­qi bü­tün­lük­lə Azər­bay­can döv­lə­ti­nin in­ki­şa­fı­nı gös­tə­rir. Am­ma müa­sir döv­rün tə­ləb­lə­ri onu da bi­zim qar­şı­mı­za şərt qo­yur ki, gə­lə­cək­də özü­mü­zü ma­liy­yə­ləş­di­rək. Ona gö­rə də imic və audi­to­ri­ya qa­za­nan­dan son­ra ic­ti­mai ma­raq­la­rı önə çək­mək­lə mad­diy­yat prob­le­mi­ni həll et­mək fik­rin­də­yik. Tə­bii ki, əsas məq­sə­di­miz rek­lam axı­nı­na na­il omaq­dır. Te­le­vi­zi­ya­nın rey­tin­qi art­dıq­ca rek­lam şir­kət­lə­rin­də ma­raq oya­nır...

- Bu gü­nün re­al­lı­ğı han­sı ve­ri­liş­lə­rin rek­lam qa­zan­dı­ğı­nı or­ta­ya çı­xa­rı­b? Deyə­sən axı İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya fəa­liy­yə­tə baş­la­dı­ğı gün­dən bu yol­la get­mə­yə­cə­yi­ni bə­yan edib...

- Azər­bay­can te­le­vi­zi­ya­la­rı rek­lam qa­zan­maq üçün uğur­suz yol se­çib­lər. Şou proq­ram­lar, mil­li men­ta­li­te­tə uy­ğun gəl­mə­yən ve­ri­liş­lər­lə rey­tinq və rek­lam qa­zan­maq is­tə­yir­lər. Bi­zim bu­na haq­qı­mız yox­dur. On­la­rın öz ma­raq­la­rı var. Bi­zim ma­raq­la­rı­mız isə ic­ti­mai ma­raq­lar­dır. Mil­li ma­raq­la­ra, də­yər­lə­rə və men­ta­li­te­tə söy­kə­nə­rək, on­la­rı ya­şa­da­raq fəa­liy­yə­ti­mi­zi qur­maq niy­yə­tin­də­yik. Bu o qə­dər də asan yol de­yil. Baş­la­yan­da bi­zə elə gə­lir­di ki, məq­sə­di­mi­zə gec ça­ta­ca­ğıq. Am­ma be­lə ol­ma­dı. Çox qı­sa za­man ər­zin­də təq­dim et­di­yi­miz ve­ri­liş­lər bö­yük audi­to­ri­ya qa­zan­dı. Ba­şa düş­dük ki, ta­ma­şa­çı­nın çox cid­di ve­ri­li­şə eh­ti­ya­cı var. Bu temp­lə fəa­liy­yə­ti­mi­zi da­vam et­dir­sək, gə­lə­cək­də heç bir prob­lem ol­ma­ya­caq. O bi­ri şir­kət­lər ki­mi, rek­lam gə­lir­lə­ri­miz ol­ma­sa da, ke­çən ilə nis­bə­tən bö­yük irə­li­lə­yiş var. Mən­tiq­lə şir­kət gə­lə­cək­də özü­nü ma­liy­yə­ləş­di­rə bi­lə­cək.

(Yə­qin cə­nab oxu­cu, İTV-nin di­rek­to­ru­nun səs­lən­dir­di­yi bu fi­kir­lə­ri oxu­yub, «nə ya­man özü­nə ar­xa­yın­dı» de­yə do­da­ğı­nın al­tın­da re­ak­si­ya ve­rə­cək­sən. Am­ma İs­ma­yıl mü­əl­li­min məhz sə­nə ar­xa­yın olub be­lə da­nış­dı­ğı­nın fər­qi­nə də var­ma­ya­caq­san. Ney­lə­yim, pe­şəm in­for­ma­si­ya da­şı­yı­cı­sı ol­maq­la ya­na­şı, sən­də özü­nə və xal­qı­na inam oyat­maq­dır. Ona gö­rə də İTV-nin di­rek­to­ru­na aşa­ğı­da oxu­ya­ca­ğın ca­va­bı al­maq üçün be­lə bir su­al ver­dim):

- İn­di­dən be­lə de­mə­yin, hö­ku­mət nü­ma­yən­də­lə­ri eşi­dib büd­cə­dən ayır­ma­la­rın kə­sil­mə­si­nə qə­rar ve­rər.

- Be­lə bir ha­di­sə­nin baş ver­mə­si hü­qu­qi ba­xım­dan müm­kün de­yil. Ar­xa­yın da­nış­ma­ğı­ma gə­lin­cə isə mən xal­qı­mın mə­də­niy­yə­ti­nə, sev­gi­si­nə, pi­si-yax­şı­dan ayır­ma qa­bi­liy­yə­ti­nə yax­şı bə­lə­dəm. Azər­bay­can­lı ta­ma­şa­çı­nın İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­nı özü­nə doğ­ma he­sab et­mə­yə haq­qı var. Biz də ögey mü­na­si­bət gös­tər­mə­mi­şik və gös­tər­mə­yə­cə­yik də. Hər bir şir­kə­tin öz prin­sip­lə­ri, ya­ran­ma ta­ri­xi, kol­lek­ti­vi və fəa­liy­yət is­ti­qa­mə­ti olur. Biz­də gün­bə­gün in­ki­şaf ge­dir. Bü­tün dün­ya­da ic­ti­mai ka­nal­la­rın in­ki­şa­fı­na bö­yük ma­raq var. Ame­ri­ka­da kom­mer­si­ya ka­nal­la­rı dəb­də­dir. Av­ro­pa­da isə bu ye­ri ic­ti­mai ka­nal­lar tu­tur. Çün­ki on­la­ra döv­lə­tin bö­yük dəs­tə­yi hiss olu­nur. Dün­ya­da ta­nı­nan «Azad­lıq», «Ame­ri­ka­nın sə­si» ki­mi ra­dio­lar məhz döv­lə­tin he­sa­bı­na ma­liy­yə­lə­şir.

Gə­lə­cə­yə he­sab­lan­mış 10-15 il­lik tex­ni­ki im­kan­la­ra sa­hi­bik. Ofi­si­miz, stu­di­ya­mız bi­zi bir çox xərc­lər­dən xi­las edir. Bu mə­na­da inan­mı­ram ki, döv­lət büd­cə­sin­dən İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­ya ay­rıl­mış pul kə­sil­sə şir­kə­tin fəa­liy­yə­ti tə­nəz­zü­lə uğ­ra­sın. Döv­lət büd­cə­sin­dən pul al­ma­saq be­lə, in­ki­şa­fı­mız da­yan­ma­ya­caq və nə­zər­də tut­du­ğu­muz bü­tün la­yi­hə­lə­ri hə­ya­ta ke­çi­rə­cə­yik.

- Pre­zi­dent seç­ki­si ərə­fə­sin­də bü­tün diq­qət İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­ya yö­nəl­miş­di. Seç­ki Mə­cəl­lə­si­nin mü­va­fiq mad­də­si­nə uy­ğun ola­raq, na­mi­zəd­lər si­zin efir­dən odə­niş­li və ödə­niş­siz is­ti­fa­də et­mək im­ka­nı qa­zan­mış­dı. Na­mi­zəd­lə­rin ödə­niş­siz efir vax­tı çı­xış­la­rı­nı ta­ma­şa­çı­ya təq­dim edən İTV-nin de­par­ta­ment rəh­bə­ri Anar Yu­si­foğ­lu bə­zi mət­bu­at or­qan­la­rın­da qı­na­ğa tuş gəl­di. Be­lə fi­kir­lər səs­lən­di­ri­lir­di ki, ifa­də­lə­rin­də Seç­ki Mə­cəl­lə­si­nin tə­ləb­lə­ri­ni po­zan na­mi­zəd­lə­rə apa­rı­cı­nın anın­da­ca qa­nun­ve­ri­ci­li­yin 88-mad­də­si­nin xa­tır­la­dıl­ma­sı yer­siz idi. Siz bu irad­la­rı qə­bul edir­si­ni­z?

- Xeyr. Anar bəy ki­fa­yət qə­dər pe­şə­kar jur­na­list­dir, Ona gö­rə də seç­ki döv­rün­də ən mə­sul iş ona tap­şı­rıl­mış­dı. He­sab edi­rəm ki, o, işi­nin öh­də­sin­dən ki­fa­yət qə­dər yax­şı gəl­di. Ye­rin­də iş­lən­mə­yən bir ifa­də­si be­lə, ol­ma­dı. Apa­rı­cı ro­bot ola bil­məz. Na­mi­zə­din özü və ya onun və­ki­li qa­nun­ve­ri­ci­li­yə zidd hə­rə­kət edir­sə, qə­bu­lo­lun­maz ifa­də­lə­rə yol ve­rir­sə, xə­bər­dar­lıq eşit­mə­li­dir. Xə­bər­dar­lı­ğı da apa­rı­cı et­mə­li­dir. Apa­rı­cı həm də ic­ti­ma­iy­yə­tin nü­ma­yən­də­si­dir. Düz­gün ol­ma­yan han­sı­sa hə­rə­kə­ti na­mi­zə­də xa­tır­lat­ma­ğa borc­lu­dur. De­bat­lar­dan ön­cə pre­zi­dent­li­yə na­mi­zəd­lə­rin mət­bu­at­da baş­qa gi­ley­lə­ri­ni də oxu­dum. On­lar de­yir­di­lər ki, İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya pul­suz efir vax­tı­nı gü­nün əl­ve­riş­li saa­tın­da seç­mə­yib. Yə­ni əha­li­nin bö­yük his­sə­si hə­min sa­at­lar­da iş­də olur. Nə qə­dər ax­tar­saz da bu ar­qu­ment­də mən­tiq ta­pa bil­məz­siz. Vaxt böl­gü­sü bir­ba­şa na­mi­zəd­lə­rin və­kil­lə­ri və MSK nü­ma­yən­də­lə­ri­nin iş­ti­ra­kı ilə, yə­ni kol­le­gi­al şə­kil­də apa­rı­lıb. Ha­mı­nın iş­ti­ra­kı ilə püşk atı­lıb. Bun­dan son­ra İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­nın nə­yi­sə də­yiş­mə­yə hü­qu­qu yox idi.

- İrad­lar­dan bi­ri də pul­lu efir vax­tı ilə bağ­lı idi. Na­mi­zəd­lər ge­cə sa­at 12-dən son­ra çı­xış et­mə­yin mə­na­sız­lı­ğı­nı önə çə­kir­di.

“Biz bor­cu­mu­zu la­yi­qin­cə ye­ri­nə ye­tir­dik”

- Qa­nun­la biz həf­tə­də üç sa­at efir vax­tı ver­mə­liy­dik. Bu həm ra­dio­ya, həm də te­le­vi­zi­ya­ya aid idi. Mə­za­hir mü­əl­li­min zən­gin­dən son­ra məs­lə­hət­ləş­dik və qə­ra­ra al­dıq ki, bu, al­tı saa­ta qə­dər ar­tı­rıl­sın. Ra­dio və te­le­vi­zi­ya üçün hə­rə­si­nə üç sa­at. Bir mə­qa­mı diq­qə­ti­ni­zə çat­dı­rım: bü­tün te­le­ka­nal­la­rın, ra­dio­la­rın efir fəa­liy­yə­ti­nə, rek­la­mı­na nə­za­rət edən bir qu­rum var - Azər­bay­can Mil­li Te­le­vi­zi­ya və Ra­dio Şu­ra­sı. Pul­lu efir vax­tı isə rek­lam vax­tın­dan ge­dir. Kim­lə­rin­sə is­tə­di­yi vaxt­da pul­lu efir üçün şə­ra­it ya­ra­da bil­məz­dik. Əks hal­da bu, İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya ol­maz­dı, kom­mer­si­ya te­le­vi­zi­ya­sı olar­dı. Sə­hər sa­at 9-dan ax­şam sa­at 12-yə qə­dər olan rek­lam blok­la­rı­mı­zı təq­dim et­miş­dik. Han­sı sa­at­da is­tə­yir­di­lər­sə, is­ti­fa­də edə bi­lər­di­lər. Hər bir saa­tın da qiy­mə­ti mə­lum idi. Hət­ta bə­zi na­mi­zəd­lər qiy­mət­lər­lə ra­zı­laş­mır­dı­lar. Mən öz sə­la­hiy­yə­tim­dən is­ti­fa­də edə­rək bil­dir­dim ki, qiy­mət­lər­də aşa­ğı enə bi­lə­rik. Seç­ki elə mü­tə­şək­kil təş­kil olun­muş­dur ki, heç kə­sin şi­ka­yət et­mə­yə, irad bil­dir­mə­yə sö­zü qal­ma­mış­dı. Nə mü­xa­li­fət­çi­lə­rin, nə bey­nəl­xalq təş­ki­lat­la­rın, nə də na­mi­zəd­lə­rin. Seç­ki ümum­mil­li kam­pa­ni­ya­dır. Bu, xal­qı­mı­zın si­ya­si mə­də­niy­yə­ti­nin gös­tə­ri­ci­si ol­du­ğu üçün xal­qı­mı­zın gə­lə­cə­yə bi­ga­nə ol­ma­ma­sı­nı gös­tə­rən iş­lər gö­rül­mə­liy­di. Biz bor­cu­mu­zu la­yi­qin­cə ye­ri­nə ye­tir­dik. Hət­ta ABŞ pre­zi­dent­li­yi­nə na­mi­zəd­lə­rin de­bat­la­rı­nı gös­tər­dik ki, maa­rif­lən­dir­mə is­ti­qa­mə­tin­də fəa­liy­yə­ti­mi­zin zən­gin ol­du­ğu­nu gös­tə­rək. Bu de­bat­lar­da da na­mi­zəd­lə­rin çı­xış­la­rı­na apa­rı­cı­nın mü­da­xi­lə­si olur­du.

- Be­lə çı­xır ki, bi­zim na­mi­zəd­lər az maa­rif­lə­nib...

- Mən be­lə de­məz­dim. Sa­də­cə, bə­zi­lə­ri­nin da­ha bö­yük is­tə­yi var. Si­ya­sə­tə gə­lən adam uzun il­lər mət­bu­at­la, te­le­vi­zi­ya ilə iş­lə­mə­yi ba­car­ma­lı­dır. Mən çox tə­əs­süf edi­rəm ki, bir çox si­ya­si­lər mət­bu­at­dan qa­çır. «İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya seç­ki­ni ne­cə işıq­lan­dır­dı» sua­lı­nın ca­va­bı­nı ta­ma­şa­çı­dan so­ruş­saq, da­ha ye­ri­nə dü­şər. Onu da de­yim ki, seç­ki­yə qə­dər BBC-i biz­də iki bö­yük tre­ninq ke­çir­miş­di və tre­ninq­lə­rin çox bö­yük əhə­miy­yə­ti ol­du. Hə­min ka­na­lın əmək­daş­la­rı hət­ta şir­kə­ti­mi­zin can­lı efi­rin­də ol­du­lar və bi­zim jur­na­list­lər­lə seç­ki­ni işıq­lan­dır­maq­la bağ­lı mü­za­ki­rə­lər apar­dı­lar. He­sab edi­rəm ki, bu, çox gə­rək­li idi və te­le­vi­zi­ya­mı­zın seç­ki ma­ra­fo­nu­nu uğur­la ba­şa vur­ma­sın­da mü­hüm rol oy­na­dı. Seç­ki ilə bağ­lı olan bü­tün ve­ri­liş­lə­rin apa­rı­cı­la­rı seç­ki qa­nun­ve­ri­ci­li­yi­nin öy­rə­nil­mə­si­nə bö­yük diq­qət ayır­mış­dı. Mə­sə­lən, Anar Yu­si­foğ­lu bü­tün mad­də­lə­ri­nə ki­mi Seç­ki Mə­cəl­lə­si­ni əz­bər bi­lir. Seç­ki gü­nü həm də ha­zır­lı­ğı­mı­zı nü­ma­yiş et­dir­dik.

- İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­nın mo­ni­to­rin­qi­ni yer­li təş­ki­lat­lar da apa­rır­dı. Nə­ti­cə­lə­rə mü­na­si­bə­ti­niz ne­cə­di­r?

“Pre­zi­den­tin gö­rüş­lə­ri­ni sa­at­lar­la gös­tər­mə­mi­şik”

- Düz da­nı­şa­nı al­qış­la­yı­ram, ya­lan da­nı­şa­nı pis­lə­yi­rəm. Bir çox mo­ni­to­rinq təş­ki­lat­la­rı var və on­la­rın ço­xu ilə də­fə­lər­lə gö­rüş­mü­şəm. De­yir­dim ki, əgər mo­ni­to­rinq apar­maq is­tə­yir­si­niz­sə, hər həf­tə­nin axı­rı gö­rü­şək. Mo­ni­to­rinq apar­maq is­tə­yən təş­ki­lat işin xey­ri­nə ça­lı­şır­sa, fəa­liy­yə­ti­ni bu is­ti­qa­mət­də qur­ma­lı­dır. Am­ma çox­la­rı gəl­mə­di. On­la­rın bir ço­xu efir haq­qın­da müx­tə­lif fi­kir­lər söy­lə­di­lər. Bi­ri de­di, pre­zi­den­ti 51 fa­iz, bi­ri de­di 22 fa­iz dəs­tək­lə­yə­cək, baş­qa­sı isə 65 fai­zin üzə­rin­də da­yan­dı. Zid­diy­yət­li rə­qəm­lər gös­tə­rir ki, mo­ni­to­rinq ob­yek­tiv de­yil. Pre­zi­den­tin sə­fər­lə­ri­ni, gö­rüş­lə­ri­ni ve­ri­rik, de­yir­lər ki, YAP-ı təb­liğ edir­si­niz. Tə­səv­vür edin ki, döv­lət baş­çı­sı Ru­si­ya pre­zi­den­ti ilə gö­rü­şür və bu gö­rü­şü efi­rə ver­dik­də ye­nə də ey­ni irad­la qar­şı­la­şı­rıq. Axı bu xə­bə­ri ver­mə­səm, ta­ma­şa­çı mə­ni qı­na­ya­caq ki, dün­ya­dan xə­bə­ri yox­dur, ope­ra­tiv­lik yad­dan çı­xıb. Biz xə­bər ya­yan təş­ki­la­tıq. Mə­nim gü­na­hım de­yil ki, kim­lər­sə hə­rə­kət­siz­dir. Məs­lə­hət ve­rir­lər ki, hə­rə­si­nin ya­nı­na bir müx­bir qo­yun. De­yi­rəm axı, mən ka­ta­li­za­tor ro­lu­nu oy­na­mı­ram. Əgər Dik Çey­ni, Med­ve­dev Azər­bay­ca­na gə­lib­sə, dün­ya­nın bü­tün ka­nal­la­rı bu­nu baş xə­bər ki­mi təq­dim edir­sə, biz ne­cə onu efi­rə ver­mə­yək… Biz pre­zi­den­tin gö­rüş­lə­ri­ni sa­at­lar­la gös­tər­mə­mi­şik. Yal­nız in­for­ma­si­ya çat­dır­mı­şıq.

- Seç­ki gü­nü mən­tə­qə­lər­dən can­lı ya­yım­la efi­rə çıx­dız. Mə­lu­mat­lar ta­ma­şa­çı­la­ra bir­ba­şa çat­dı­rıl­dı. İn­ki­şaf həm də rə­qa­bət ya­ra­dır. Bu ha­di­sə­dən son­ra baş­qa te­le­vi­zi­ya­lar­dan özü­nü­zə qar­şı qıs­qanc­lıq hiss et­mə­diz ki?

- Ümu­miy­yət­lə, ya­ra­dı­cı in­san­lar bir-bi­ri­nə qıs­qanc­lıq­la ya­na­şır­lar. Elə­cə də jur­na­list­lər. Bu­nun pis tə­rəf­lə­ri də var, he­sab edi­rəm ki, yax­şı tə­rəf­lə­ri da­ha çox­dur. Qıs­qanc­lıq in­ki­şa­fın, tə­ka­mü­lün əsas tə­kan­ve­ri­ci qüv­və­si ki­mi çı­xış edir.

- Yə­ni qib­tə da­ha yax­şı­dır, nə­in­ki pa­xıl­lıq...

- Əl­bət­tə, qib­tə sağ­lam hiss­dir. Gö­rür­düm ki, bə­zi ka­nal­lar da bi­zim yo­lu­mu­zu get­mək is­tə­yir. La­kin on­lar ge­cik­miş­di­lər. Bu­nun üçün ha­zır­laş­maq la­zım­dır. Ha­zır­laş­maq üçün əmək­daş­la­rın seç­ki qa­nun­ve­ri­ci­li­yi­ni bil­mə­si va­cib­dir. Di­gər tə­rəf­dən, audi­to­ri­ya çox tə­ləb­kar­dır. Bu gü­nün ta­ma­şa­çı­sı­na inan­dı­rı­cı in­for­ma­si­ya ver­mək la­zım­dır. İn­for­ma­si­ya­nın for­ma­sı o qə­dər inan­dı­rı­cı ol­ma­lı­dır ki, onu audi­to­ri­ya­ya qə­bul et­di­rə bi­lə­sən. Re­al hə­ya­tın gö­zəl­li­yi gö­rün­tü­dür. Bu gö­rün­tü yox­dur­sa, ta­ma­şa­çı da inan­ma­ya­caq. Seç­ki­dən ön­cə bu iş­lə məş­ğul ola­caq bü­tün əmək­daş­la­rı­mı­zın si­ya­hı­sı­nı ha­zır­la­mış­dıq. Və plan­laş­dır­mış­dıq ki, on­lar han­sı mən­tə­qə­də ola­caq­lar. Bun­dan əla­və, xa­ri­ci öl­kə­lər­dən də mün­tə­zəm mə­lu­mat­lar alır­dıq. Hə­min öl­kə­lər­dən seç­ki ilə bağ­lı bi­zə mə­lu­mat ve­rə bi­lə­cək in­san­la­rın si­ya­hı­la­rı­nı ha­zır­la­mış­dıq. On­la­rın te­le­fon nöm­rə­lə­ri­ni al­mış­dıq. Çox sağ ol­sun­lar, hə­min şəxs­lər bi­zə müx­bir­lik elə­di. Seç­ki­dən bir həf­tə əv­vəl xa­ri­ci öl­kə­lə­rin te­le­gö­rün­tü­lə­ri­ni əl­də et­dik. Te­le­vi­zi­ya­mı­zın ma­lik ol­du­ğu mad­di-tex­ni­ki ba­za­dan is­ti­fa­də edə­rək seç­ki­ni böl­gə­lər­də də ki­fa­yət qə­dər yax­şı iz­lə­yə bil­dik. Yax­şı təş­ki­lat­lan­ma­ğı­mız seç­ki­ni audi­to­ri­ya­ya yük­sək sə­viy­yə­də təq­dim et­mə­yə yar­dım­çı ol­du. Çox əziy­yət­li iş­dir. Şir­kə­tin bü­tün ma­şın­la­rı­nı, tex­ni­ka­sı­nı mən­tə­qə­lə­rə gön­dər­miş­dik. Bir çox əmək­da­şı­mız seç­ki gü­nü şəx­si av­to­mo­bil­lə­rin­dən də te­le­vi­zi­ya üçün is­ti­fa­də et­di­lər. Yed­di na­mi­zə­din hə­rə­si­nə ay­rı­ca ya­ra­dı­cı qrup ayır­mış­dıq. Hər bi­ri bir na­mi­zə­din qə­rar­ga­hın­da idi və ora han­sı­sa irad, tək­lif və ya şi­ka­yət da­xil olan ki­mi bi­rin­ci biz xə­bər tu­tur­duq. Ye­ri gəl­miş­kən onu da qeyd edim ki, bi­zim te­le­ka­nal­lar böl­gə müx­bir­lə­ri­nə bir qə­dər la­qeyd ya­na­şır­lar. Mə­nim fik­rim­cə, böl­gə­də olan müx­bi­ri­miz bi­zim haq­qı­mız­da da­ha çox tə­səv­vür ya­ra­dır, nə­in­ki ora ezam olu­nan əmək­da­şı­mız. Fik­ri­miz var ki, böl­gə müx­bir­lə­ri­nə ba­la­ca stu­di­ya­lar ya­ra­daq, on­lar can­lı efi­rə çı­xa bil­sin­lər. Böl­gə müx­bir­lə­ri­nin şə­rai­ti yax­şı­laş­dı­rıl­ma­lı­dır. Müx­bi­rə ya­raş­maz ki, han­sı­sa yol ma­şı­nı ilə çə­ki­li­şə get­sin. Qə­zet müx­bi­ri dik­to­fon, fo­toa­pa­rat və cib dəf­tər­çə­si­ni gö­tü­rüb pi­ya­da re­por­taj ha­zır­la­ma­ğa ge­də bi­lər. Am­ma te­le­vi­zi­ya müx­bi­ri çə­ki­liş za­ma­nı tex­ni­ki va­si­tə­lər­dən is­ti­fa­də edir, bu za­man çə­ki­liş tex­ni­ka­sı­nın ha­di­sə ye­ri­nə apa­rıl­ma­sı çə­tin­lə­şir. Biz bü­tün bun­la­rı nə­zə­rə ala­raq fəa­liy­yət gös­tə­ri­rik.

(Vəs­sə­lam da. De­yir­dim, İs­ma­yıl mü­əl­li­min ca­va­bı təx­mi­nən be­lə olar: «Qıs­qanc­lıq nə­yə la­zım­dır, ha­mı­mız ey­ni və­tən­də fəa­liy­yət gös­tə­ri­rik, bir-bi­ri­mi­zə dəs­tək ol­ma­lı­yıq...» Yə­ni, on­dan mü­sa­hi­bə alan və tə­rəf­lə­ri üz-üzə qoy­maq is­tə­yən jur­na­lis­ti yo­la ver­mək tak­ti­ka­sı tu­ta­caq. Be­lə ol­ma­dı. Ək­si­nə, mü­sa­hi­bim «böl­gə müx­bi­ri­ni be­lə sax­la­maz­lar» de­yib, irad bil­dir­di. Nə­nə­lə­ri­miz de­miş: «Son­ra­sın­dan Al­lah sax­la­sın». Bir hal­da ki, be­lə ol­du, iki te­le­vi­zi­ya­nın bir-bi­ri­nə mü­na­si­bə­ti­ni gös­tə­rən növ­bə­ti sua­lı­mı ni­yə ver­mə­yim).

“Heç kim AzTV ilə rə­qa­bə­tə gir­mək is­tə­mə­di, biz gir­dik”

- Hər də­fə ha­zır­la­dı­ğı­nız xə­bər­lər­də pre­zi­den­tin sə­fər və gö­rüş­lə­ri ilə bağ­lı mə­lu­mat­la­rın ta­ma­şa­çı­ya gec çat­dı­rıl­ma­sı hal­la­rı baş ve­rir. Apa­rı­cı isə bu ge­cik­mə­ni be­lə izah edir: «Biz­dən ası­lı ol­ma­yan sə­bəb­lər­dən re­por­ta­jın efi­rə ve­ril­mə­si ge­ci­kir». Ba­şa düş­dük ki, siz­dən ası­lı de­yil. Bəs ge­cik­mə­lər kim­dən ası­lı­dı­r?

- Mə­lum ol­du­ğu ki­mi, AzTV-nin «Xə­bər­lər» proq­ra­mı sa­at 20:00-da efi­rə çı­xır. Heç kim bu te­le­vi­zi­ya ilə rə­qa­bə­tə gir­mək is­tə­mə­di, am­ma biz gir­dik. İlk ola­raq ta­ma­şa­çı pre­zi­den­tin sə­fər­lə­ri, fəa­liy­yə­ti haq­qın­da xə­bər al­maq is­tə­yir və bu, bir ne­çə də­qi­qə ər­zin­də baş ve­rir. Pre­zi­den­tin gö­rüş və sə­fər­lə­ri­ni əv­vəl­lər AzTV çə­kir­di və hə­min ma­te­ri­al­la­rı ün­van­la­ra çat­dır­ma­lı idi. La­kin hə­mi­şə ge­ci­kir­di. Sö­zün dü­zü, biz də əha­li­yə de­mə­li­yik ki, nə baş ve­rir, yə­ni biz bu mə­sə­lə­yə ni­yə la­qeyd qa­lı­rıq.

- Axı ye­nə də açıq mə­lu­mat ver­mir­siz.

- Mə­sə­lə heç də gü­na­hı ki­min­sə üs­tü­nə at­maq de­yil. Ümid edi­rəm ki, bir tən­zim­lə­mə ola­caq.

- Gö­rü­nür, ne­cə de­yər­lər, yu­xa­rı­la­ra mü­ra­ci­ət et­mi­siz.

- Heç ye­rə mü­ra­ci­ət et­mə­mi­şəm və dü­şü­nü­rəm ki, be­lə mü­ra­ciə­tə eh­ti­yac yox­dur. Sa­də­cə, is­tə­yi­rəm bil­sin­lər ki, be­lə üsul­lar­la rə­qa­bət­də ud­maq düz­gün de­yil.

- Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si­nin pre­zi­dent seç­ki­si ilə bağ­lı ic­la­sı­nı bir­ba­şa ya­yım­la­dız. Bu­na nə eh­ti­yac var­­dı­­?

- MSK-nın qə­ra­rı bəl­li­dir. Ha­mı şa­hi­di ol­du ki, seç­ki çox yük­sək sə­viy­yə­də keç­di. Bu seç­ki­də dün­ya­nı hey­rət­lən­di­rən isə xal­qı­mı­zın ak­tiv­li­yi, ta­le­yi­nə bi­ga­nə qal­ma­ma­sı ol­du. Am­ma MSK-nın qə­ra­rı həl­le­di­ci de­yil. Qa­nun­ve­ri­ci­li­yə gö­rə, seç­ki ma­ra­fo­nu Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si­nin qə­ra­rı ilə so­na ça­tır. MSK-nın fəa­liy­yə­tin­dən ne­cə re­por­taj­lar ver­dik­sə, elə­cə də Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si­nin ic­la­sı­nı ya­yım­la­ma­ğı­mız va­cib idi. İc­la­sa na­mi­zəd­lər qa­tı­la bi­lər­di. Bəl­kə on­la­rın da han­sı­sa şi­ka­yət­lə­ri ola­caq­dı. Bəl­kə Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si 8 yox, da­ha çox mən­tə­qə­nin nə­ti­cə­lə­ri­ni ləğv edə­cək­di. Bu ba­xım­dan bü­tün ay­dın­lıq Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­sin­də or­ta­ya qo­yu­lur. Ni­yə Azər­bay­can ta­ma­şa­çı­sı şüb­hə­li qal­sı­n? İc­las­da olan çı­xış­lar da bir da­ha seç­ki­nin şəf­faf ol­du­ğu­nu bü­tün dün­ya­ya nü­ma­yiş et­dir­di. Kol­lek­ti­vi­mi­zə də tə­şək­kür edi­rəm ki, ya­yı­mı çox yük­sək sə­viy­yə­də hə­ya­ta ke­çir­di­lər. Ha­va tu­tul­muş­du. Ya­ğış ya­ğa­ca­ğı göz­lə­ni­lir­di. Şü­kür ol­sun Al­la­ha ki, tə­bi­ət də bi­zim tə­rə­fi­miz­də ol­du.

- Bü­tün te­le­ka­nal­lar xə­bər ver­di ki, sa­bah Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si pre­zi­dent seç­ki­si­nin nə­ti­cə­lə­ri­ni təs­diq­lə­yə­cək. Bu sı­ra­da İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya da var idi. «Təs­diq­lə­yə­cək» ifa­də­si­ni iş­lət­mək nə qə­dər düz­gün­dü­r? Axı təs­diq­lə­mə­yə də bi­lər­di...

- Mə­nə elə gə­lir ki, təs­diq­lə­mə­liy­di. Nə­ti­cə­lə­ri təs­diq­lə­yə­cək o de­mək de­yil ki, ki­mi­sə se­çə­cək. Nə­ti­cə­lə­rə, səs­lə­rin fai­zi­nə, mən­tə­qə­lə­rin sa­yı­na, nə­yə­sə uy­ğun də­yiş­kən­lik edə bi­lər­di. Am­ma təs­diq­lə­mə­liy­di.

“Bə­zən uğur­suz ifa­də­lə­rimz olub”

- Mə­nə isə elə gə­lir ki, xə­bər be­lə ve­ril­mə­liy­di: Kons­ti­tu­si­ya Məh­kə­mə­si seç­ki­nin nə­ti­cə­lə­ri­ni rəs­mən qiy­mət­lən­di­rə­cək.

- Ra­zı­la­şı­ram. Bə­zən uğur­suz ifa­də­lə­ri­miz olub. Anar pre­zi­dent­li­yə na­mi­zəd­lə­rin bi­rin­ci de­ba­tın­da de­di ki, pre­zi­dent­li­yə na­mi­zəd­li­yi qey­də alın­mış­la­rın de­ba­tı. Bu­ra­da «qey­də alın­mış» ifa­də­si ar­tıq idi. Am­ma bir da­ha əmin­li­yi­mi ifa­də edib de­yi­rəm ki, seç­ki­də­ki ha­zır­lı­ğı­mız ye­kun nə­ti­cə­də az-çox pe­şə­kar­lı­ğı­mı­zı gös­tər­di.

- Ən çox bə­yən­mə­di­yi­niz te­le­ka­nal var­­mı­­? Tə­bii ki, ad çək­mə­yə eh­ti­yac yox­dur.

- Bə­zi in­san­lar te­le­vi­zi­ya­nın ya­ra­dıl­ma­sı­na o qə­dər məh­dud ba­xır ki, ada­mın gül­mə­yi gə­lir. On­la­rı qı­na­mı­ram. Te­le­vi­zi­ya­la­rı­mız on­la­rın fi­kir­ləş­di­yi ki­mi ya­ra­nıb­lar. Bir-iki mü­ğən­ni ça­ğı­rı­lıb, fo­noq­ra­ma qo­yub­lar və baş­qa bu ki­mi üsul­lar... Mən şəx­sən bi­rin­ci gün­dən be­lə şey­lə­rə ica­zə ver­mə­yə­cə­yi­mi de­mi­şəm. Oxu­maq is­tə­yən gə­lib can­lı oxu­sun. Te­le­vi­zi­ya­la­rın ya­ran­ma pro­se­si o qə­dər pri­mi­tiv yol­la baş ve­rib ki, in­san­la­rın te­le­vi­zi­ya haq­qın­da dü­şün­cə­lə­ri­nə tə­sir edir. Xeyr, te­le­vi­zi­ya ya­rat­maq is­tə­yən­lər güc­lü mad­di-tex­ni­ki ba­za­ya, stu­di­ya­la­ra, ya­ra­dı­cı kol­lek­ti­və ma­lik ol­ma­lı­dır. Həm də on­la­rın özü­nü cə­miy­yət qə­bul et­mə­li­dir. Bə­zi­lə­ri de­yir­lər ki, kom­mer­si­ya­dır, ney­lə­yək, yax­şı qa­zan­saq, dü­zəl­dər­dik. Bü­tün dün­ya­da be­lə­dir ki, ka­pi­tal qo­yub nor­mal bir te­le­vi­zi­ya ya­ra­dır­lar, on­dan son­ra onun bəh­rə­si­ni gö­rür­lər. Biz­də isə tər­si­nə­dir. Ona gö­rə də bir çox te­le­ka­nal­lar, adı­nı çək­mi­rəm və siz­dən üzr is­tə­yə­rək de­yi­rəm ki, di­lən­çi həd­di­nə ça­tıb..

- Şou proq­ram­la­rı tən­qid edir­si­niz, am­ma

üs­tün­dən bir müd­dət keç­di İc­ti­mai Te­le­vi­zi­ya­da «Dü­şər­gə» pey­da ol­du. «Dü­şər­gə»nin düz­gün yer­də sa­lın­ma­dı­ğı­nın yə­qin ki, fər­qin­dəy­di­z?

-«Dü­şər­gə» o bi­ri şou proq­ram­lar­dan çox fərq­li idi. Biz ni­yə bu­na ra­zı ol­du­q? Bax­dıq ki, bu­ra­da həm tə­bi­ət, həm böl­gə, həm də fi­zi­ki ha­zır­lı­ğın nü­ma­yi­şi var. Am­ma ha­di­sə­lər bi­zim is­tə­yi­mi­zin ək­si­nə baş ver­di. Har­da­sa yay ay­la­rın­da la­yi­hə özü­nü doğ­rult­du. Pa­yız gəl­di, gör­dük ki, da­vam et­dir­mək qə­tiy­yən müm­kün de­yil. Be­lə şou­la­ra cid­di ha­zır­laş­maq la­zım­dır. Proq­ra­mın təş­ki­lat­çı­la­rı çox ma­raq­lı ha­di­sə­lə­rin baş ve­rə­cə­yi­ni, gö­zəl səh­nə­lə­rin ola­ca­ğı­nı de­miş­di­lər. Alın­ma­dı.

- Si­zin sədr­lik mə­sə­lə­ni­zə növ­bə­ti də­fə nə vaxt ba­xı­la­ca­q?

- Gə­lən ilin ap­rel ayın­da.

- Növ­bə­ti də­fə də sədr ol­maq ar­zu­nuz var?

- Mən pe­şə­mi heç vaxt də­yiş­mə­mi­şəm. Hə­mi­şə te­le­vi­zi­ya­da iş­lə­mi­şəm. Çox gü­man, bun­dan son­ra­kı öm­rüm də te­le­vi­zi­ya ilə bağ­lı ola­caq.



QafqazPRESS.az